Wybór odpowiedniego źródła ciepła to jedna z najważniejszych decyzji, jakie podejmujemy przy budowie lub modernizacji domu. W ostatnich latach ogromną popularnością cieszą się pompy ciepła – ekologiczne i energooszczędne systemy grzewcze. Jednak nie każda pompa ciepła działa tak samo. Najczęściej wybierane są dwa rodzaje: gruntowa i powietrzna. Na pierwszy rzut oka mogą wydawać się podobne, ale w praktyce różnice między nimi są istotne – zwłaszcza jeśli zależy Ci na długoterminowej efektywności i realnych oszczędnościach.
Skąd pompa czerpie ciepło?
Różnica między tymi dwoma typami pomp ciepła polega przede wszystkim na źródle energii, z którego korzystają.
Gruntowa pompa ciepła wykorzystuje ciepło zgromadzone w ziemi. Temperatura gruntu – szczególnie na głębokości powyżej 1,5 metra – jest stosunkowo stała przez cały rok, niezależnie od pory dnia czy pogody. To oznacza, że gruntowa pompa ciepła pracuje w stabilnych warunkach, dostarczając ciepło z dużą wydajnością niezależnie od zimowych mrozów czy letnich upałów.
Powietrzna pompa ciepła, jak sama nazwa wskazuje, pobiera energię cieplną z zewnętrznego powietrza. I choć nowoczesne jednostki potrafią pracować nawet przy bardzo niskich temperaturach, to w praktyce – im zimniej na zewnątrz, tym trudniej i drożej utrzymać efektywną pracę urządzenia.
Dlaczego gruntowa pompa ciepła jest bardziej efektywna?
Efektywność pomp ciepła określa się za pomocą współczynnika COP (Coefficient of Performance), który mówi o tym, ile jednostek ciepła urządzenie potrafi wygenerować z jednej jednostki zużytej energii elektrycznej.
Gruntowe pompy ciepła osiągają bardzo wysokie wartości COP – często 4,0 i więcej (nawet >5.0), nawet w środku zimy. Oznacza to, że z 1 kWh energii elektrycznej mogą wytworzyć ponad 4 kWh energii cieplnej.
W przypadku pomp powietrznych sytuacja wygląda inaczej. Gdy na zewnątrz jest dodatnia temperatura, COP może wynosić 3,0–3,5, co nadal jest dobrym wynikiem. Jednak w czasie mrozów, gdy zapotrzebowanie na ciepło jest największe, efektywność może spaść nawet poniżej 2,0. To oznacza znacznie większe zużycie energii, a co za tym idzie – wyższe rachunki.
Porównanie zużycia energii w praktyce
Załóżmy, że ogrzewamy dom jednorodzinny o powierzchni około 150 m². W przypadku gruntowej pompy ciepła, roczne zużycie energii elektrycznej na potrzeby ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej może wynieść około 3 000–3 500 kWh. Dla porównania, powietrzna pompa ciepła w tych samych warunkach zużyje około 4 500 – 6 000 kWh – czyli nawet dwa razy więcej prądu zimą, kiedy wydajność systemu spada najbardziej.
Oczywiście dokładne liczby będą zależeć od wielu czynników: jakości izolacji budynku, sposobu użytkowania, ustawień temperatury czy współpracy z innymi systemami (np. fotowoltaiką). Ale generalna zasada jest prosta – gruntowa pompa ciepła działa bardziej przewidywalnie i efektywnie przez cały rok.
Komfort i trwałość – ciche, niezawodne, długowieczne
Gruntowa pompa ciepła to system zamknięty – bez głośnej jednostki zewnętrznej, narażonej na śnieg, mróz, deszcz i zanieczyszczenia. Cała instalacja działa cicho i bezawaryjnie, ukryta pod ziemią lub w kotłowni. Taki system jest też znacznie bardziej odporny na zużycie – dobrze zaprojektowana gruntowa pompa ciepła może pracować nawet 25–30 lat.
Z kolei powietrzne pompy ciepła mają elementy wystawione na działanie czynników atmosferycznych, co w dłuższej perspektywie może skrócić ich żywotność (zwykle do 10–15 lat), a także powodować spadek efektywności i wzrost hałasu.
Kiedy wybrać gruntową pompę ciepła?
Gruntowa pompa ciepła to idealne rozwiązanie dla osób, które:
chcą maksymalnie ograniczyć koszty ogrzewania w długim okresie,
szukają trwałego i bezawaryjnego systemu grzewczego,
budują nowy dom i mogą od razu zaplanować montaż wymiennika gruntowego (kolektora poziomego lub sond pionowych),
mają działkę o odpowiedniej powierzchni lub warunkach do odwiertów,
cenią ciszę, niezawodność i komfort.
Podsumowanie
Powietrzna pompa ciepła to rozwiązanie prostsze i tańsze w montażu, ale obarczone większym ryzykiem wahań efektywności – zwłaszcza zimą. Gruntowa pompa ciepła to wyższy koszt początkowy, ale w zamian otrzymujesz stabilność, niskie rachunki, niezawodność i ciepły dom bez względu na pogodę.
Jeśli zależy Ci na najwyższej efektywności przez cały rok – gruntowa pompa ciepła jest bezkonkurencyjna.
Chcesz dowiedzieć się, która opcja będzie najlepsza dla Twojego domu? Skontaktuj się z nami – chętnie pomożemy i doradzimy!